tekafül etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
tekafül etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Katılım sigortacılığında yeni dönem: Türkiye modeli

 Katılım sigortacılığında Türkiye'deki ilk düzenleme 2017 yılında yapılmıştı. Faizsiz sigortacılık, tekafül olarak da adlandırılan bu düzenlemeye göre bugün 10'u hayatdışı 5'i ise emeklilik & hayat olmak üzere 15 şirket faaliyet gösteriyor.

Ancak Malezya tabanlı uygulamaya dayanan bu düzenleme, şirketler tarafından pek benimsenemedi. 2020 yılında katılım sigortası üretimi toplam üretimin yaklaşık %3,5 düzeyinde kaldı.

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), katılım sigortacılığında yeni bir katılım sigortacılığı düzenlemesi yayımladı: Katılım Esasları Çerçevesinde Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik.

Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe giren bu düzenleme ile Türkiye'ye özgü yeni bir yapı kuruldu.

Yeni katılım sigortası uygulaması 3 ana unsura sahip:  

1) Danışma komitesi hizmeti almak.
2) Dinen meşru olan konuları sigortalayabilmek.
3) Faizsiz yatırım.

Yeni katılım sigortacılığı ile artık "pencere" diye tabir edilen bir sigorta şirketinin hem normal sigorta hem de İslami sigorta sunma karışıklığı da sona erecek. Artık sadece katılım esaslı çalışan sigorta ve emeklilik şirketleri kurulacak.

Bu yönetmelik ile eski düzenleme olan "Katılım sigortacılığı çalışma usul ve esasları hakkında yönetmelik" yürürlükten kaldırıldı.

Katılım sigortacılığının temelleri hakkındaki bilgiye katılım sigortası nedir yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Yeni düzenleme hayırlı ve uğurlu olsun!

Mütüel Sigortacılık ve İslami Sigorta (Tekafül) Konferansı


Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM) ve Dünya Bankası işbirliği ile düzenlenen “Değişen Dünyada Mütüel Sigorta ve Tekafül” konulu Uluslararası Konferans, 12-13 Kasım 2012 tarihlerinde İstanbul’da yapıldı.

Mütüel sigortanın ve tekafülün dinamiklerinin, sigorta sektöründeki uygulamalarının ve gelişiminin değerlendirildiği toplantıya, Türk sigorta sektörü temsilcileri üst düzeyde katılım gösterdi.

Açılış konuşmaları Dünya Bankası Yönetici Direktörü Mahmoud Mohieldin ve Hazine Müsteşar Yardımcısı Burhanettin Aktaş tarafından yapıldı. Moderatörlüğünü Dünya Bankası Kıdemli Finans Sektörü Uzmanı Serap Gönülal’ın yaptığı konferansta, Uluslararası Kooperatif ve Mütüel Sigorta Federasyonu (ICMIF) Başkan Yardımcısı Sabbir Patel ile Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü ve SEGEM Yönetim Komitesi Başkanı Dr. Ahmet Genç de birer konuşma yaptı.

Konuşmasında tekafülün Müslüman ülkeler için önemine değinen Dünya Bankası Yönetici Direktörü Mahmoud Mohieldin, tekafülün küresel anlamda başlangıç aşamasında olduğunun altını çizerek “Tekafül, İslami bir varlık değeri olmakla birlikte, yalnızca Müslüman ülkelerde değil, diğer ülkelerde de gelişme göstermesi beklenen bir sigortacılık ürünü” dedi. Konuşmasında istikrarlı ve devamlı büyüyen bir sanayinin yanı sıra sanayinin ileri gitmesi için tekafülün sahip olması gereken yasal çerçeveyi, hükümet ilişkilerini, borç ödeme sistemini, finansal eğitimi ve finansal okuryazarlığı vurgulayan Mohieldin, 2012 yılı sonunda sektörde 12 Milyar Dolar büyüklüğe ulaşmayı hedeflediklerini sözlerine ekledi.

Toplantıda Hazine Müsteşar Yardımcısı Burhanettin Aktaş, sektörün orta ve uzun vadeli hedeflerinden bahsederek Türk sigortacılık sektörünün gelişmesinde mütüel sigortacılık ile tekafülün rolüne değindi. Türkiye’de sigorta sektörünün son on yılda büyük bir gelişme kaydettiğini vurgulayan Aktaş “Türkiye’de prim üretimi 2000 yılı sonunda 1,8 Milyar TL iken bu rakam 2011 yılı sonu itibariyle 17,2 Milyar TL’ye yükselmiştir. Sektörün toplam aktifleri ise 2,7 Milyar TL’den yaklaşık 41 Milyar TL’ye, öz kaynakların toplamı ise 2000 yılında 44,7 Milyon TL’den 8,2 Milyar TL’ye yükseldi. Son 10 yılda ürün çeşitliliği artış göstermiş olsa bile, sisteme mutlaka yeni ürünlerin de girmesi gerekiyor. Sorumluluk sigortalarının yanı sıra, mütüel sigorta ve tekafül de Türkiye’deki ürünler arasındaki yerini almalıdır” dedi.

Uluslararası Kooperatif ve Mütüel Sigorta Federasyonu (ICMIF) Başkan Yardımcısı Sabbir Patel ise konuşmasında tekafül ve mütüel sigorta arasındaki farklara dikkat çekti. Patel, mütüel sigortanın sektörde 1 Trilyon Dolardan fazla prim getirisi olduğunu, tekafülün ise günümüzde 150’den fazla operatör ile 12 Milyar Dolarlık sektör büyüklüğüne sahip olduğunu belirtti. Mütüel sigortanın sektördeki uzun geçmişine karşın, tekafülün sadece 30-40 yıllık bir geçmişi olduğunun altını çizen Patel, 2015 yılında tekafül rakamlarının 256 Milyon Doları aşmasını beklediklerini vurguladı.

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 2007 yılının sigorta sektörü için bir milat olduğunun ve sektörün 2007 yılından günümüze kadar büyük bir gelişme kaydettiğinin altını çizen Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü ve SEGEM Yönetim Komitesi Başkanı Dr. Ahmet Genç ise toplantıda sektörde yapılan düzenlemeler hakkında bilgi verdi. Genç, sektördeki ürün çeşitlendirmesinde ve özellikle tekafül ve mütüel sigorta alanlarında artış beklendiğinin altını çizdi.
“Değişen Dünyada Mütüel Sigorta ve Tekafül” konulu konferans, sigorta sektöründen uluslararası temsilcilerin katılımı ile 12-13 Kasım 2012 tarihlerinde İstanbul Ceylan Intercontinental Hotel’ de gerçekleştirildi.

Türkiye'de Tekafül (İslami sigorta) var mı?

Türkiye'de Tekafül Sigortacılığı
Ülkemiz sigortacılık piyasasını düzenleyen ve denetleyen 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'na bakıldığında, tekafül sigorta yani İslami sigortacılık kapsamında spesifik bir hükmün yer almadığı görülmektedir.

Buradan yola çıkarak, Türkiye'de tekafül esasına göre faaliyet gösterecek bir sigorta şirketi kurulması yönünde doğrudan bir engel olmadığı sonucu çıkarılabilir.

Türkiye'de Tekafül Sigorta Şirketi var mı?
Her ne kadar basında bazı sigorta şirketlerinin tekafül sigorta ürünleri sattıklarına ya da satmayı planladıklarına dair kimi haberler çıksa da, mevcut durumda tekafül sigortacılığı yaptığını kamuoyuna duyuran bir sigorta şirketi Türkiye'de bulunmamaktadır.

Yurtdışında Tekafül Sigorta Ürünü Satan Şirket var mı?
Evet, dünyanın çeşitli ülkelerinde tekafül esasına göre faaliyet gösteren pek çok sigorta şirketi bulunmaktadır.

İslami Sigorta Tekafül

İslami Sigorta 
İslami sigorta yani bir diğer adıyla tekafül, İslam hukuku kuralları ve düzenlemeleri çerçevesinde oluşturulan ve işleyen sigortacılığı ifade etmektedir.

Tekafül sözcüğünün kökeni "ortak garanti" veya "birbirini garanti" anlamına gelen Arapça "kafalah" kelimesine dayanmaktadır. Bu kavram, karşılıklı işbirliği, sorumluluk, güvence, koruma ve katılımcı gruplar arasında yardım fikrine dayanır.

İslami sigortacılıkta aşağıdaki hususlar esastır:

  Havuzda biriken paralar faizsiz yatırım anlayışı çerçevesinde değerlendirilmelidir.

  Tekafül kavramında kar değil paylaşım temel olmalıdır.

•  Katılımcıların kendi aralarında işbirliği.

•  İhtiyacı olanlara yardımcı olmak için tasarlanmış bir ortak havuza her katılımcının katkı yapması.

•  Gerçekleşen zararlar katkılardan gelen paralarla oluşan havuz sisteminden karşılanır ve böylece zararlar sistemden ödenmiş olur.

İslami sigorta uygulamaları tekafül sigortacılığının yanı sıra helal sigorta, faizsiz sigorta, katılım sigortacılığı gibi adlarla da anılmaktadır.

Türkiye’de Tekafül Sigorta

“Tekafül sigortayı Türkiye’de kime yaptırabilirim?” ya da “Türkiye’de İslami sigortacılık var mı?” diye soracak olursanız, bu soruların yanıtı hayır. Zira, Türkiye’de tekafül sigorta için özel bir yasal düzenleme yok. Sigortacılık piyasası 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu çerçevesinde Hazine Müsteşarlığı’nın gözetim ve denetimi altında.

Şu ana kadar tekafül ürünü sunan bir Türk tekafül sigorta şirketi olmamakla birlikte, bazı sigorta şirketleri tekafül esaslarına dayanan sigorta ürünlerini piyasaya sürmeyi planladıkları tahmin ediliyor.

Tekafülün Normal Sigortadan Farkı

"İslami sigorta" olarak adlandırılabilecek tekafül ile normal sigorta şirketleri arasında güvence sunma açısından aslında büyük benzerlik bulunmaktadır. Bu itibarla tekafül sigorta şirketlerini, mütüel (kooperatif) sigorta şirketlerine ya da vakıf sandıklarına benzetmek mümkündür.

Peki tekafül sistemi bir tür sigorta sayılır mı? Tekafül sigortanın normal sigortadan temel farkı, bir takım dini kurallara uygun şekilde risk paylaşımı yapılması ve faizsiz bankacılık yatırım esasları ile fonların yönetilmesine önem vermesidir.

Tekafül sigortada ayrıca, tekafül şirketi kar elde etmesi durumunda katılımcılarına bundan pay da verebiliyor. Teknik açıdan bakıldığında ise aslında klasik anlamda bir sigorta şirketi ile bir tekafül sigorta şirketi oldukça benzer bir yapı göstermektedir.

Geleneksel Sigorta
Tekafül Sigorta
Şirketin sahibi sermayedarlar
Şirketin sahibi katılımcılar
Sigortacıya risk transferiKarşılıklı risk paylaşımı
Kazanç 
şirkete ya da sermayedarlara
Kazanç 
şirkete ve katılımcılar
Yatırımlar için kısıtlama yokYatırımlar İslami kurallara gore düzenlenir

Tekafül Sigorta sistemi nasıl çalışır?

Tekafül sigorta (takaful insurance), katılımcıların gönüllü katkı (teberru) ve karşılıklı yardımlaşma (teavün) esasları ile bir araya gelmesine dayanır.

Katılımcılar belirli bir risk için ödedikleri paralarla bir birikim fonu oluştururlar. Bu fon, riskin meydana gelmesi durumunda ilgili katılımcıya zararının karşılanması için finansman sağlar. Fondaki para miktarının yetersiz kalması durumunda, katılımcılardan ilave para alınır. Eğer fondaki para fazla gelirse, bu miktar katılımcılara iade edilir.

Tekâfül sigortada, katılımcılardan alınan paralarla oluşan fon ile tekafül sigorta şirketinin sermayederlerinin paralarını yansıtan fonlar ayrı ayrı tutulur. Ayrıca, tekafül sigorta şirketi tarafından İslami şartların dışında bir finansal yatırım yapılmaması gerekir.

Bu çalışma mantığı sebebi ile tekafül sigortanın, mütüel sigorta ya da kooperatif sigorta denilen sigortacılık türü ile çok benzer olduğu söylenebilir.

Tekafül sigortanın aşağıdaki unsurları içermemesi gerektiğine inanılmaktadır:

• Faiz (riba)
• Aşırı risk alma (maisir)
• Sözleşmede belirsiz ya da net olmayan hususlar (gharar)
• İslami olarak uygun olmadığı düşünülen yatırımlar (haram)

Tekafül nedir?

Tekafül en kısa haliyle “İslami sigorta” olarak tanımlanabilir.

Tekafül sözlük anlamı itibari ile dayanışma demektir. Arapça kökenli kefalet kelimesinden türemiş olan tekafül Türkçe anlamı olarak ise bir arada hareket etmek, dayanışmak olarak yorumlanabilir.

İslami Sigorta
İslami düşünce altında sigortaya bakış konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Kimi uzmanlara göre sigorta dini açıdan uygun bir güvence aracıyken; bazı uzmanlarsa bu fikri paylaşmamaktadır.


Sigortayı İslami olarak uygun bir araç olarak görmeyen bazı uzmanlar, tekafülün sigortanın yerine geçebilecek ve dini açıdan olumlu değerlendirilebilecek bir koruma aracı olduğunu savunmaktadır.

Tekâfül (takaful), çeşitli formlarda yüzlerce yıldır uygulanmakta olup, sorumluluk paylaşımı esasıyla riskin belirli gruplar arasında dağıtılması mantığına dayanır.

Türkiye'de tekafül var mı?

Tekafül

İslami sigortacılık olarak da adlandırılabilecek tekafül (takaful), belirli risklere karşı insanların gönüllü katkı ve yardımlaşma ile bir araya gelerek güvence fonları kurması esasına dayanır.

Genellikle, tekafül hayat sigortası “aile tekafülü”, tekafül hayatdışı sigortası ise sadece “tekafül” ya da “tekafül sigorta” olarak adlandırılır.

Tekafül sigorta “faizsiz sigortacılık”, “helal sigorta” veya "katılım sigortacılığı" olarak da adlandırılabilmektedir.